သမိုင်းအကျဉ်း
တည်ထောင်သည့်ရက်စွဲ – ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်။
ဌာနချုပ် – ကချင်ပြည်နယ်၊ လိုင်ဇာမြို့။
လှုပ်ရှားဒေသ – ကချင်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း။
ခန့်မှန်းအင်အား – ၁၅,၀၀၀ နှင့် အထက်။
ခေါင်းဆောင် – ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အင်ဘန်လ(ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂမ်ရှောင်(ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ – ၁)၊ ဦးဆွတ်လွတ်ဂမ် (ဒုတိယဥက္ကဌ -၂ )၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဝမ်းခန့်အောင်ဆိုင်းလာ (စစ်ဦးစီးချုပ် ၊ ဗိုလ်ချုပ် မရန်ဇော်တောင် (ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ်) ။
မြေအောက်တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုများမှတဆင့် ကချင်လူငယ်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား ခုနစ်ဦး ဦးဆောင်သည့် 7 Stars အဖွဲ့က KIO ကို ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၌ စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
KIO ဖွဲ့စည်းပြီး သုံးလအကြာ၊ ၁၉၆၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်တွင် KIC ကို ထပ်မံဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ စစ်ရေးလက်တံဖြစ်သည့် KIA ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်တွင် KIC ၏ အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်အရ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း လားရှိုးမြို့၌ ဖွဲ့စည်းသည်။
KIA စတင်တည်ထောင်စက လားရှိုးနှင့် ကွတ်ခိုင်မြို့နယ်တို့အတွင်း လှုပ်ရှားခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ကချင်ပြည်နယ်တွင်းသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ကာ အခြေစိုက်ခဲ့သည်။
၁၉၉၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်တွင် စစ်အစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီး ၁၇ နှစ်ကြာ တည်မြဲခဲ့သည်။ ယင်းအပစ်ရပ်စဲထားစဥ်ကာလတွင် KIA က အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားများ ထူထောင်ခဲ့ပြီး အရှေ့၊ အနောက်၊ တောင်နှင့် မြောက်ဟူ၍ ခရိုင် လေးခရိုင်ခွဲကာ အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်သည်။
၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇွန် ၉ ရက်တွင် မိုးမောက်မြို့နယ်အတွင်း တာပိန်ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်း၏ လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်၍ စစ်တပ်နှင့် KIA တို့အကြား သဘောထားမတိုက်ဆိုင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထို့နောက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ်များ ချုပ်ဆိုနိုင်ရန် KIA နှင့် အစိုးရ-စစ်တပ်တို့ကြား ၂၀၁၁ မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အထိ ညှိနှိုင်းခဲ့သော်လည်း ပြေလည်မှု မရခဲ့ပေ။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးကာလ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ် ၁၁ ရက်တွင် KIA က စစ်ကောင်စီတပ်များကို ထိုးစစ်ဆင်မှုများ ပြန်စတင်ခဲ့သည်။ စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်ခြင်းကြောင့် မိမိနေရပ်ရင်းများ၌ နေထိုင်မရတော့သည့် ရွေးကောက်ခံလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ၊ CDM ဝန်ထမ်းများနှင့် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်လိုသည့် လူငယ်များကို ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်ဒေသတွင်း ခိုလှုံခွင့်ပြုခဲ့သည်။
ထို့ပြင် လက်နက်ကိုင်လိုသည့် လူငယ်များကို စစ်ပညာသင်ပေးပြီး လက်နက်ခဲယမ်းများ တပ်ဆင်နိုင်ရန် အကူအညီပေးခဲ့သည်။ ထိုမှတဆင့် PDF၊ LPDF စသဖြင့် အသစ်ပေါ်ပေါက်လာသည့် တပ်ဖွဲ့များအနက် တချို့သည် KIA ၏ စစ်ရေးဦးစီးမှုအောက်တွင် လှုပ်ရှားနေပြီး တချို့သည် ပူးတွဲမဟာမိတ်အဖြစ် လှုပ်ရှားလျက် ရှိသည်။
ရည်ရွက်ချက် ရည်မှန်းချက်
KIO/KIA ၏ မူလရည်ရွယ်ချက်သည် သီးခြားလွတ်လပ်သည့် နိုင်ငံတခုထူထောင်ရန် ဖြစ်သည်။ လက်ရှိ KIO/KIA ၏ ရည်ရွယ်ချက်သည် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်နှင့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်များ ရရှိရေး၊ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများအားလုံး တန်းတူညီမျှရရှိရေး၊ အာဏာနှင့် သယံဇာတ ခွဲဝေသုံးစွဲပိုင်ခွင့် ရှိရေးတို့ကို အခြေခံသည့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်ကျင့်သုံးသည့် ပြည်ထောင်စုသစ် တည်ဆောက်ရေးတို့ ဖြစ်သည်။
ခေါင်းဆောင်များ၊ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့ဝင်များ
KIO
၁ | ဦးလညော်ဇောင်းဟရား | နာယက/ အကြံပေး |
၂ | ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အင်ဘန်လ | ဥက္ကဋ္ဌ |
၃ | ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂွမ်ထန်ဂမ်ရှောင် | ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ-၁ |
၄ | ဦးဆွတ်လွတ်ဂမ် | ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ-၂ |
၅ | ဦးကွန်ထပ်ထိန်နန် (ခ) ဦးလနန် | အတွင်းရေးမှူး |
KIC
၁ | ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အင်ဘန်လ | ဥက္ကဋ္ဌ |
၂ | ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆွတ်လွတ်ဂွန်မော် | ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ-၁ |
၃ | ဗိုလ်ချုပ် ဇောင်းဘုတ်ထန်း | ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ-၂ |
၄ | ဗိုလ်ချုပ် ဇော်ရော် | အတွင်းရေးမှူး |
KIA
၁ | ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဝမ်းခန့်အောင်ဆိုင်းလာ | စစ်ဦးစီးချုပ် |
၂ | ဗိုလ်ချုပ် မရန်ဇော်တောင် | ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ် |
အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်
KIA သည် ၂၀၁၁ မှ ၂၀၁၅ ခုနှစ်အထိ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးရာတွင် ညီညွတ်သောတိုင်းရင်းသားလူမျိုးများဖက်ဒရယ်ကောင်စီ(UNFC)တွင် ဦးဆောင်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ပြီး တနိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးဆိုင်ရာသဘောတူစာချုပ် (NCA) ကို ရေးဆွဲရာတွင်လည်း အစမှ အဆုံးထိတိုင် ပါဝင်ခဲ့သည်။
အပစ်ရပ်ရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နေသော်လည်း KIA ၏ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးမဟာမိတ်များအား အစိုးရနှင့် စစ်တပ်တို့က သက်တမ်းနုသော အဖွဲ့သစ်များ၊ အင်အားသေးငယ်သည့် အဖွဲ့များဟုဆိုကာ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဥ်တွင် ဖယ်ကြဉ်ထားခဲ့ရာ အားလုံးပါဝင်ရေးမူကို ဆုပ်ကိုင်ထားသည့် နှစ်ဖက်အကြား ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု ပြတ်တောက်သည်အထိ မကျေမလည်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် KIA ၏ ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာ အများစုသည်လည်း စစ်တပ်နှင့် စစ်ရေးတင်းမာလျက်ရှိသည်။
၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် KIA ၏ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အင်ဘန်လက ‘ဝ’ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေး တပ်မတော် (UWSA) ဦးဆောင်ပြုလုပ်သည့် တိုင်းရင်းသားထိပ်သီးခေါင်းဆောင်ညီလာခံတွင် ပါဝင်တက် ရောက်ပြီး ‘ဝ’အပါအဝင် မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်တကြောတွင် အခြေစိုက်လှုပ်ရှားသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များနှင့် နိုင်ငံရေးမဟာမိတ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
ထိုအဖွဲ့သည် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေးဆွေးနွေးရေးကော်မတီ (Federal Political Negotiation and Consultative Committee-FPNCC) ဖြစ်ပြီး UWSA က ဥက္ကဋ္ဌ၊ KIA က ဒုတိယဥက္ကဌ၊၊ အခြားတိုင်းရင်းသားတပ်ဖွဲ့များ ဖြစ်သည့် NDAA၊ SSPP/SSA၊ MNDAA၊ TNLA နှင့် AA တို့က အတွင်းရေးမှူးအဖွဲ့ဝင်များ အဖြစ်ပါဝင်သည်။
FPNCC သည် ဖက်ဒရယ်ရပိုင်ခွင့်ထက် ကျော်လွန်သော နိုင်ငံရေးတောင်းဆိုမှုများပါဝင်သည့် တောင်းဆိုချက် စာတမ်းတစောင်နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ်အသစ်တစောင်ကို ဆွေးနွေးပေးရန် တောင်းဆိုထားရာတွင် KIO/KIA ကလည်း ထောက်ခံပါဝင်ခဲ့သည်။
တဖက်တွင် KIA သည် MNDAA၊ TNLA နှင့် AA တို့နှင့် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖြစ် နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးမဟာမိတ် ထပ်မံဖွဲ့စည်းထားကာ ၎င်းမဟာမိတ် လေးဖွဲ့သည် ပဏာမအပစ်ရပ်စာချုပ် (Bilateral) တစောင်ကို တပြိုင်တည်းရေးထိုးနိုင်ရေးကိုလည်း ၂၀၁၉ ခုနှစ် သြဂုတ်လအထိ အစိုးရနှင့် စစ်တပ်တို့၏ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ပျက်ပြယ်ခဲ့သည်။
စုဖွဲ့မှု
KIO သည် UWSP ဦးဆောင်ပြီး နိုင်ငံရေးရာမဟာမိတ်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေးဆွေးနွေး ရေးကော်မတီ (FPNCC) ၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG) အတွက် မူဝါဒများနှင့် မဟာဗျူဟာများ ချမှတ်သည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (NUCC) တွင်လည်း အဖွဲ့ ဝင်အဖြစ်ပါဝင်သည်။
အာဏာသိမ်းကာလ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးရပ်တည်ချက်
စစ်တပ်အာဏာမသိမ်းခင် ၂၀၁၉ မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း စစ်တပ်နှင့် KIA အကြား ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု မဖြစ်စေရန်ညှိနှိုင်းကာ မြေပြင်၌ တည်ငြိမ်မှုရှိစေရန် ထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် အာဏာ သိမ်းပြီးနောက်တွင် ကချင်ပြည်နယ်တွင်း စစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြနေသည့် လူထုကို ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခြင်း မလုပ်ရန် KIA က မြောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်ကို အကြောင်းကြားခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ် ၉ ရက်တွင် မြစ်ကြီးနားမြို့၌ ဆန္ဒပြလူထုကို စစ်တပ်က ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းရာ နှစ်ဦးသေဆုံးခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်ရပ်အပြီး သုံးရက်အကြာ မတ် ၁၁ ရက်တွင် KIA က ဖားကန့်မြို့နယ်နှင့် အင်ဂျန်းယန်မြို့နယ်ရှိ စစ်ကောင်စီ၏ တပ်စခန်းများကို ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့သလို ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ တပ်မဟာ-၄ နှင့် ၆ တို့ကိုလည်း တရုတ်၏ ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများကိုရှောင်ရှားပြီး စစ်ကောင်စီ၏ တပ်စခန်းများကို တိုက်ခိုက်ရန် ဗဟိုက အမိန့်ညွှန်ကြားစာ ပေးပို့ခဲ့သည်။ မတ် ၂၅ ရက်တွင် မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်အနီးတွင် တည်ရှိပြီး မြစ်ကြီးနား-ဗန်းမော် ကားလမ်းမအား စစ်ရေးအရ လွှမ်းမိုးထားနိုင်သည့် အလော့ဘွမ်တောင်ကုန်းကို KIA က တိုက်ခိုက် သိမ်းယူခဲ့သည်။
KIA သည် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)နှင့်လည်း နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို ပူးတွဲဆွေးနွေး သည့်အပြင် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF)များကိုလည်း စစ်သင်တန်းပေးခဲ့သည်။ ကချင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတို့အတွင်း KIA ၏ စစ်ရေးဦးစီးမှုအောက်တွင် PDF တပ်ဖွဲ့များပါဝင်၍ ပူးတွဲလှုပ်ရှားသည်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း၌ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန (MOD) နှင့် ပူးတွဲစစ်ရေးဦးစီးသည့် အမှတ်-၁ စစ်ဒေသကို ဖွဲ့ကာ စစ်ဆင်ရေးများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။ KIA သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လအတွင်း မြို့ ၁၈ မြို့ကို တိုက်ခိုက်သိမ်းယူထားသည်။
ဆက်ဆံရေးရုံးများ
မရှိပါ။
တပ်မဟာများ
KIA တွင် ယခင်က တပ်မဟာ ၁၀ ခုရှိခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလတွင် ရှမ်း-ကချင် နယ်စပ်၌ ရှိနေသည့် တပ်မဟာ-၃ လက်အောက်ခံ တပ်ရင်းနှစ်ရင်းကို အခြေပြု၍ တပ်မဟာ ၁၁ ကို အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ တပ်မဟာ-၁၊ ၂၊ ၃ ၊ ၅၊ ၇ ၊ ၈၊ ၉ နှင့် ၁၁ တို့သည် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း၌ လှုပ်ရှားပြီး တပ်မဟာ-၄၊ ၆ နှင့် ၁၀ တို့သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် လှုပ်ရှားသည်။
ထိုတပ်မဟာ ၁၁ ခု၏ အောက်တွင် လှုပ်ရှားတပ်မ နှစ်ခု၊ အထူးတပ်ရင်း သုံးခု၊ သက်ဆိုင်ရာ ဒေသ အခြေစိုက်တပ်ရင်း ၂၄ ခု၊ ဒေသတခုနှင့် တခု လှုပ်ရှားသွားလာသည့် လှုပ်ရှားတပ်ရင်း ၂၇ ခု ရှိသည်။
တပ်မဟာ ၁၁ ခု လှုပ်ရှားရာ နယ်မြေများသည် အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။
စဥ် | တပ်မဟာ | လှုပ်ရှားဒေသ |
၁ | တပ်မဟာ-၁ | ပူတာအိုခရိုင် |
၂ | တပ်မဟာ-၂ | တနိုင်းမြို့နယ် |
၃ | တပ်မဟာ-၃ | ဗန်းမော်ခရိုင် |
၄ | တပ်မဟာ-၄ | ကွတ်ခိုင်မြို့နယ်နှင့် နမ့်ဆန်မြို့နယ် |
၅ | တပ်မဟာ-၅ | ဗဟိုဌာနချုပ်နယ်မြေအစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည့် လိုင်ဇာ၊ လိုင်စင်ဒေ သ၊ ဝိုင်းမော်မြို့နယ်နှင့် ဆဒုံးမြို့နယ် |
၆ | တပ်မဟာ-၆ | မူဆယ်မြို့နယ် မုံးကိုးမြို့နယ်ခွဲနှင့် ကြူကုတ် (ပန်ဆိုင်း) မြို့နယ်ခွဲ |
၇ | တပ်မဟာ-၇ | မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်၊ ပန်ဝါဒေသ၊ ချီဖွေနှင့် ဖရဲဒေသ |
၈ | တပ်မဟာ-၈ | မိုးကောင်းမြို့နယ်၊ မိုးညှင်းမြို့နယ်နှင့် ကချင်-စစ်ကိုင်း နယ်စပ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းရှိ ကသာမြို့နယ်၊ ဗန်းမောက်မြို့နယ်နှင့် ခန္တီးမြို့နယ် |
၉ | တပ်မဟာ-၉ | မိုးညှင်းမြို့နယ်နှင့် ဖားကန့်မြို့နယ် |
၁၀ | တပ်မဟာ-၁၀ | ကွတ်ခိုင်မြို့နယ်၊ တာမိုးညဲဒေသ၊ သိန္နီ-ကွမ်းလုံ ကားလမ်းတ လျှောက်၊ ဗန်းမော်ခရိုင်အတွင်းရှိ မန်ဂျယ် (လွယ်ဂျယ်)မြို့နယ်နှင့် လွယ်ဒေါင်ဒေသ |
၁၁ | တပ်မဟာ-၁၁ | ရွှေလီမြစ်ဝှမ်းဒေသ၊ မန်စီမြို့နယ်အတွင်းရှိ အူလန်ပါဒေသနှင့် ရွှေကူဒေသ |
ဆက်သွယ်နိုင်သည့်လိပ်စာ
Website: http://kachinnet.net/
Email: [email protected]
Phone: ဗိုလ်မှူးကြီး နော်ဘူ – +8615969236886